Powiat Suwalski

POWIAT SUWALSKI (ziemski)

Starostwo Powiatowe w Suwałkach
16-400 Suwałki, ul. Świerkowa 60
tel. +48 87 565 92 00
sekretariat@powiat.suwalski.pl

POWIAT SUWALSKI (ziemski) terytorialnie obejmujący 9 gmin wiejskich (Suwałki, Raczki, Bakałarzewo, Filipów, Przerośl, Wiżajny, Rutka Tartak, Szypliszki i Jeleniewo) stanowi północno-zachodnią część polskiego regionu Suwalszczyzny. Północną granicą sąsiaduje z litewskim regionem Suvalkija (Sūduva). Powiat administracyjnie znajduje się w granicach województwa podlaskiego. Graniczy na wschodzie z powiatem sejneńskim, na południu z augustowskim, a na zachodzie z województwem warmińsko-mazurskim.

Na zdjęciu: Suwalski Park Krajobrazowy. Fot. Stanisław Woś. Zdjęcie jest własnością Powiatu Suwalskiego.

Walory turystyczne powiatu suwalskiego

Powiat suwalski to fragment średniowiecznej Jaćwieży, zwanej też Sudowią.

Na obszarze tym znajduje się wiele atrakcji przyrodniczych i kulturowych. Spośród nich głównymi są:

  • Suwalski Park Krajobrazowy z jeziorem Hańcza – najgłębszym w Polsce, wieloma ciekawymi tworami geologicznymi (jak np. oz turtulsko-bachanowski) i naturalnymi głazowiskami,
  • Wigierski Park Narodowy z pięknym jeziorem Wigry i początkiem szlaku kajakowego Czarną Hańczą,
  • dolina Rospudy ze szlakiem kajakowym Rospudą, z zabytkami rodu Paców i linią drugowojennych schronów,
  • perełkami dziedzictwa kulturowego regionu jest: zespół (klasztor) pokamedulski w Wigrach nad jez. Wigry i pozostałości słynnego pałacu hrabiego Ludwika M. Paca w Dowspudzie k. Raczek,
  • ważnymi obiektami dziedzictwa historycznego są pojaćwieskie grodziska i cmentarzyska (m.in. Szurpiły, Jegliniec, Osinki, Krukówek), a tajemnice zespołu archeologicznego Zamkowej Góry przybliża Izba Pamięci Jaćwieskiej w Szurpiłach.

Na zdjęciach: Suwalski Park Krajobrazowy i jezioro Hańcza, fot. Krzysztof Mierzejewski; głazowisko Bachanowo nad Czarną Hańczą, fot. Krzysztof Mierzejewski;  jezioro Wigry i pokamedulski klasztor w Wigrach, fot. Łukasz Tyczkowski; pozostałości pałacu Paca w Dowspudzie, fot. Łukasz Tyczkowski, Zamkowa Góra w Szurpiłach, fot. Jarosław Borejszo. Zdjęcia są własnością Powiatu Suwalskiego. Izba Pamięci Jaćwieskiej w Szurpiłach, fot. Marek Waszkiewicz.

Odnaleźć można tu ślady wielokulturowości tego regionu (staroobrzędowców, poniemieckie, żydowskie, szkockie) i wydarzeń historycznych, przede wszystkim z pierwszej i drugiej wojny światowej (obiekty fortyfikacyjne, cmentarze).

Ponad 100 jezior, kilka rzek (w tym Czarna Hańcza, Rospuda i Szeszupa), urozmaicona polodowcowa rzeźba terenu przypominająca w północnej części obszary podgórskie, fragmenty dawnych puszcz – tworzą w granicach powiatu malownicze krajobrazy. Walory te stwarzają możliwości wyboru różnorodnych aktywności turystycznych, nie tylko latem, ale też zimą.

Na zdjęciach: Suwalski Park Krajobrazowy, fot. Krzysztof Mierzejewski; Jeziora północnej części doliny Rospudy w ok. Filipowa, fot. Łukasz Tyczkowski; jezioro Wigry, fot. Krzysztof Mierzejewski. Zdjęcia są własnością Powiatu Suwalskiego.

Na stokach Jesionowej Góry funkcjonują wyciągi narciarskie Ośrodka „WOSIR Szelment”. Latem Ośrodek ten zaprasza na wyciąg nart wodnych i zagospodarowaną plażę nad jeziorem Szelment Wielki.

Atuty turystyczne to też sieć różnorodnych szlaków turystycznych. Doprowadzą one do każdej z głównych atrakcji, ale też do wielu innych ciekawych, lecz mniej znanych, miejsc regionu.

Warto skorzystać z możliwości wschodniego szlaku rowerowego Green Velo (http://greenvelo.pl), prowadzącego przez pięć województw Polski Wschodniej. Z ponad 2000 km długości całego szlaku, w granicach powiatu jest prawie 63 km: od miejscowości Bolcie (przy granicy z woj. warmińsko-mazurskim) do m. Czerwony Folwark w pobliżu jez. Wigry, po drodze przechodząc przez Suwalski Park Krajobrazowy, okolice jez. Szelment, miasta Suwałki i Wigierski Park Narodowy. Jest to też obszar greenvelowego Królestwa Rowerowego „Suwalszczyzna i Puszcza Augustowska”.

Region, za sprawą, zabytkowych obiektów w Raczkach (kościół) i Dowspudzie (pozostałości XIX w. pałacu) oraz wsi Szkocja, znajduje się na linii polsko-litewskiego szlaku kulturowego „Dziedzictwo Rodu Paców” (Warszawa/PL – Wilno/LT). To ciekawa propozycja poznania pogranicza polsko-litewskiego poprzez wspólną historię http://pac.dowspuda.eu/dziedzictwo-rodu-pacow-polsko-litewski-turystyczny-szlak-historyczny/

Na zdjęciach: Pozostałości pałacu Paca w Dowspudzie, fot. Jarosław Borejszo; Aleja lipowa z widokiem na portyk pałacu Paca w Dowspudzie, fot. Dariusz Polański; Zabytkowy kościół w Raczkach, fot. Krzysztof Mierzejewski. Zdjęcia są własnością Powiatu Suwalskiego.

Dla miłośników kajakarstwa region oferuje szlaki kajakowe rzekami Czarną Hańczą, Rospudą i Szeszupą. Żeglarskim akwenem jest jezioro Wigry. Główną bazą nurkowania jest jezioro Hańcza.

Na zdjęciach: Rzeka Rospuda, fot. Dariusz Polański; rzeka Szeszupa, fot. Krzysztof Mierzejewski; jezioro Wigry, fot. Jarosław Borejszo. Zdjęcia są własnością Powiatu Suwalskiego.

Bogata jest tu oferta noclegowa – od hoteli i pensjonatów po klimatyczne kwatery wiejskie.

Wiele obiektów gastronomicznych oferuje potrawy kuchni regionalnej (m.in. kartacze, sękacze), a wytwórcy – lokalne produkty spożywcze, jak np. podpuszczkowe sery (z okolic Wiżajn i Rutki Tartak), pierogi wigierskie.

Zapraszamy Państwa w szczególności do kilku powiatowych miejsc i obiektów turystycznych.

Ośrodek Wypoczynkowy SOWA w Lipniaku

Ośrodek SOWA w Lipniaku k. Kaletnika oferuje pokoje gościnne w przyjaznej cenie dla osób indywidualnych i grup (50 miejsc noclegowych w pokojach 2-4 osobowych z łazienkami), smaczną kuchnię własną oraz wiele możliwości rekreacji (m.in. sauna, grota solna, siłownia wewnętrzna i zewnętrzna). Położony jest niedaleko Suwałk, w malowniczym i zacisznym otoczeniu lasów i jezior północnej części Wigierskiego Parku Narodowego, sprzyja relaksowi i odpoczynkowi. Ośrodek zaprasza na pobyty wypoczynkowe, imprezy integracyjne, warsztaty, festyny, obozy kolonijne, ogniska, kuligi czy zielone szkoły. To miejsce, w którym można zatroszczyć się o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Szczegółowa oferta jest na stronie.

Centrum Obsługi Turysty KORDEGARDA w Dowspudzie

Mieści się w zabytkowym budynku, należącym do XIX w. neogotyckiego zespołu pałacowego gen. Ludwika Michała hrabiego Paca. Jest jedynym pozostałym w całości budynkiem tego kompleksu. Odremontowane stylowe wnętrza zachęcają do skorzystania z wypoczynku w komfortowych pokojach gościnnych, do organizacji kameralnych konferencji, spotkań czy uroczystości rodzinnych. Można skosztować tu domowego ciasta, smacznej kawy lub herbaty, zaopatrzyć się w regionalne pamiątki. Przy recepcji można zobaczyć też makietę dowspudzkiego pałacu Paca w okresie jego świetności. Szeroka oferta obiektu jest na stronie.

Wizyta w dowspudzkiej kordegardzie może być początkiem spaceru po tym historycznym miejscu. W bezpośrednim sąsiedztwie kordegardy jest skwer zieleni z pomnikiem gen. L. M. Paca. Jest też miejsce obsługi rowerzystów i tablice turystyczne kilku szlaków turystycznych. Stara aleja lipowa doprowadzi do pozostałości zespołu pałacowo-parkowego gen. Ludwika Michała hrabiego Paca. W pobliżu jest też strefa rekreacji – siłownia zewnętrzna i plac zabaw dla dzieci.

Poniżej zdjęcia kordegardy w Dowspudzie, fot. Rafał Kolenkiewicz. Zdjęcia są własnością Powiatu Suwalskiego.

Zespół parkowo-pałacowy w Dowspudzie k. Raczek

To zabytkowe pozostałości słynnego XIX-wiecznego neogotyckiego pałacu hrabiego Ludwika Michała Paca, położone na skarpie nad łąkami doliny rzeki Rospudy. Obecnie do zwiedzenia jest tylko okazały portyk (brama wjazdowa do pałacu), wieża narożna zwaną „bocianią” i fragment korpusu przedniego pałacu. Otacza je stary park. Obiekt jest przygotowywany przez nowego właściciela do rewitalizacji.

Wiele informacji o historii Dowspudy jest na stronach:

Na zdjęciu: Pozostałości pałacu Paca, fot. Łukasz Tyczkowski. Zdjęcie jest własnością Powiatu Suwalskiego.

Poniżej zdjęcia pozostałości pałacu Paca, fot. C3studio, Karol Kwiatkowski, zdjęcia SOT.

Trójstyk granic państwowych „Wisztyniec” w Bolciach

Punktowi styku granic trzech państw (Polski, Litwy i Rosji – Obwód Królewiecki) i granic dwóch województw (podlaskiego i warmińsko-mazurskiego) nadano nazwę „Wisztyniec” (od pięknego i nieodległego litewsko-rosyjskiego jeziora i litewskiej miejscowości nad nim). Punkt ten jest w granicach miejscowości Bolcie k. Wiżajn. Oznaczono go specjalnym granitowym słupem granicznym, z nazwami sąsiadujących państw. Od wybuchu kryzysu ukraińskiego w 2022 roku bezpośredni dostęp do niego został mocno ograniczony, gdyż styka się tu granica Unii Europejskiej z Rosją. Obecnie można zobaczyć go ze specjalnie przygotowanego placu przy pasie granicznym (w odległości ok. 20 m od słupa).

Od Miejsca Obsługi Turysty (powiatowy parking samochodowo-autokarowy z sezonową toaletą) przy drodze wojewódzkiej nr 651, dotrzeć można tu drogą gminną i ścieżką pieszo-rowerową prowadzącą po dawnym polsko-litewskim pasie granicznym (ok. 450 m). W bezpośrednim otoczeniu jest więcej atrakcji. Na powiatowym parkingu, dzięki kamerze on-line, można zrobić wyjątkową pamiątkę z regionu – webfie (fotografia z podglądu on-line) lub pozdrowić rodzinę, czy znajomych. Z parkingiem sąsiaduje specjalny witacz szlaku Green Velo – tzw. „rowerowy tron” oraz miejsce obsługi rowerzystów (MOR) tego szlaku.

Fot. B. Chełmicka-Bordzio

Kolejna ciekawostka – okolice Wiżajn to obszar polskiego bieguna zimna – miejsca, gdzie zimą często występują jedne z najniższych na niżu temperatur. Stąd już blisko w Góry Sudawskie i na najwyższe wzniesienie regionu – Rowelską Górę (299 m n.p.m.).

Na zdjęciach poniżej: Okolice gminy Wiżajny (1-2), fot. Karol Kwiatkowski; Zima w powiecie, fot. Stanisław Woś . Zdjęcia są własnością Powiatu Suwalskiego.

Atrakcje w Bolciach i w Dowspudzie, oddalone od siebie o ponad 50 km, połączone są powiatowymi szlakami turystycznymi – samochodowym i rowerowym o nazwie „Fortyfikacje Pozycji Granicznej”. To propozycja interesującej historyczno-przyrodniczej wędrówki wzdłuż zachodnich granic powiatu, gdyż oba szlaki prowadzą śladem północnego fragmentu poniemieckiej linii obronnej z II wojny, z dobrze zachowanymi na tym odcinku schronami. Linia ta rozmieszczona jest w dużej mierze w chronionej dolinie rzeki Rospudy. Jest tu też wiele innych historycznych obiektów, związanych zarówno z dziejami Jaćwieży, jak i dawnymi XVI-wiecznymi nadgranicznymi miasteczkami (Przerośl, Filipów, Bakałarzewo, Raczki).

Fot. B. Chełmicka-Bordzio

Możliwości i ofert wypoczynku na terenie powiatu jest wiele, na każdą kieszeń i na każdą porę roku.

Zapraszamy na Suwalszczyznę

Na zdjęciach poniżej: Suwalski Park Krajobrazowy i Góra Cisowa, fot. Krzysztof Mierzejewski; Suwalski Park Krajobrazowy i molenna staroobrzędowców w Wodziłkach, fot. Krzysztof Mierzejewski; Dolina Rospudy i Jezioro Białe Filipowskie, fot. Dariusz Polański. Zdjęcia są własnością Powiatu Suwalskiego.

Poznaj wszystkich Członków SOT

Odsłon łącznie: 735|Odsłon dzisiaj: 5