
Gmina Suwałki jest największą gminą powiatu suwalskiego i graniczy z 6 gminami tego powiatu: Szypliszki, Jeleniewo, Raczki, Bakałarzewo, Przerośl, Filipów oraz z gminą Nowinka (powiat augustowski) i gminą Krasnopol (powiat sejneński).
Na zdjęciu: Tartak. Fot. Wojciech Misiukiewicz. Zdjęcia są własnością Gminy Suwałki.
Krajobraz i przyroda gminy Suwałki
W samym środku Suwalszczyzny
Gmina Suwałki, obejmująca powierzchnię 265 km2 położona jest w północno-wschodnim krańcu Polski w województwie podlaskim, wokół Suwałk. Gminę w 54 wsiach zamieszkuje ponad 7,8 tys. mieszkańców. Pod względem geograficznym obszar Gminy Suwałki znajduje się w samym środku, ukształtowanej przez lodowiec, Suwalszczyzny, na którą składają się trzy krainy Pojezierza Litewskiego: Pojezierze Zachodniosuwalskie, Pojezierze Wschodniosuwalskie i Równina Augustowska.
Bogactwem przyrodniczym gminy Suwałki są jeziora. Wąskie i podłużne jeziora rynnowe, osadzone wśród wzgórz jeziora morenowe czy rozległe, zazwyczaj płytkie jeziora wytopiskowe to efekt pracy lodowca. Szczególnie cenne jest jezioro Wigry a wielką osobliwością są suchary – bezodpływowe, śródleśne jeziora o naturalnie zakwaszonej wodzie. Łącznie w gminie jest ich aż 48.
Największym i najgłębszym akwenem w gminie jest wspomniane jezioro Wigry. Wiele uroku dodają Wigrom wyspy, których jest aż 19. Z Wigrami połączonych jest trzynaście innych zbiorników, określanych jako zespół jezior wigierskich. W granicach gminy leżą również niezwykle malownicze jeziora pierciańskie, a wśród nich największe Jezioro Pierty i jeziora huciańskie, których głównym akwenem jest Jezioro Krzywe. W okolicy wsi Osinki znajdują się niewielkie, ale bardzo urokliwe jeziora: Czarne, Zielone (Osinki), Widne, Głębokie i Tłuste. Na północno-zachodnim krańcu Gminy Suwałki znajduje się grupa jezior taciewskich, które wyróżniają się niezwykłą głębokością.
Czarna Hańcza to największa rzeka Suwalszczyzny, lewy dopływ Niemna. Jej długość wynosi 147 km (w Polsce 117 km). Jako bystry potok przemierza Suwalski Park Krajobrazowy, by nieco wolniejszym nurtem dotrzeć do Suwałk. Dalej, już w gminie Suwałki rzeka przepływa przez lasy Wigierskiego Parku Narodowego i przecina jezioro Wigry by meandrować pośród borów Puszczy Augustowskiej i bagnistych łąk puszczańskich wsi. Czarna Hańcza stanowi jeden z najbardziej popularnych i najpiękniejszych szlaków kajakowych w Polsce.
Na poniższych zdjęciach: Wasilczyki, Cimochowizna i Stary Folwark. Fot. Wojciech Misiukiewicz. Zdjęcia są własnością Gminy Suwałki.
Dziedzictwo kulturowe Gminy Suwałki
Zabytkowy pokamedulski klasztor w Wigrach
Bezsprzecznie najcenniejszym zabytkiem dziedzictwa kulturowego gminy Suwałki jest pokamedulski klasztor w Wigrach. Jego monumentalna, barokowa sylwetka góruje nad okolicą od ponad 300 lat. Klasztor przyciąga pielgrzymów i turystów, którzy pragną odkryć tajemnice mnichów. Położony na półwyspie, w sercu jeziora wigierskiego zaprasza do skorzystania z bogatej oferty kulturalno-noclegowej oraz skosztowania specjałów kuchni kamedulskiej i regionalnej. Erem Wyspy Wigierskiej ufundował 6 stycznia 1667 r. król Jan Kazimierz. Kościół wraz z zabudowaniami klasztornymi powstał w latach 1694-1745 i w momencie rozkwitu był najbogatszym klasztorem kamedulskim w Europie.
Godnym uwagi zabytkiem na terenie gminy jest także kościół w Żylinach. Jest to jeden z nielicznych drewnianych kościołów na Suwalszczyźnie. Miejscami wartymi odwiedzenia są zabudowania zespołu dworskiego w Małej Hucie oraz baza rybacka w Czerwonym Folwarku, w której działa wystawa „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami”.
Na poniższych zdjęciach: Wigry, Gawrych Ruda i Mała Huta. Fot. Wojciech Misiukiewicz. Zdjęcia są własnością Gminy Suwałki.
Atrakcje turystyczne w gminie Suwałki
W regionie dominuje turystyka wodna
W gminie Suwałki, obszarem, na którym koncentruje się największy ruch turystyczny, jest Wigierski Park Narodowy. Na terenie Parku jest blisko 300 km szlaków turystycznych – pieszych, rowerowych oraz ścieżek edukacyjnych. Zimą doskonale służą one narciarzom. Dzięki wybudowanej infrastrukturze, turysta może bezpiecznie poruszać się po obszarze chronionym i podziwiać piękne zakątki nie czyniąc szkody przyrodzie. Przejście drewnianymi kładkami na ścieżce „Las”, „Samle”, „Suchary” czy „Jeziora” dostarcza wielu wrażeń. Liczne wieże, platformy i pomosty widokowe służą pokazaniu interesujących miejsc. Ważnym punktem na mapie turysty jest Muzeum Wigier w Starym Folwarku. Mieści się ono w odrestaurowanym budynku dawnej Stacji Hydrobiologicznej. Przygotowano w nim nowoczesną stałą ekspozycję, prezentującą historię nadwigierskiego krajobrazu, głębiny jezior i ekosystemy lądowe Wigierskiego Parku Narodowego.
Do najpopularniejszych aktywności uprawianych na obszarze gminy należy turystyka wodna. Wigry i rzeka Czarna Hańcza są jednym z najpopularniejszych szlaków kajakowych w Polsce.
Wspaniała przyroda i urzekający krajobraz są niewątpliwie największą turystyczną atrakcją Gminy Suwałki. Obszary położone wokół jeziora Wigry są pod tym względem najcenniejsze. Jednak również w innych częściach gminy mamy szansę „oko w oko” spotkać się z wilkiem, łosiem czy bobrem. Turystyczną atrakcją okolic Suwałk są również specjały lokalnej kuchni. Regionalne potrawy odzwierciedlają kulturową mieszankę regionu. Znajdziemy w nich wpływy polskie, litewskie, tatarskie, niemieckie i inne. Najbardziej sztandarowe potrawy to babka i kiszka ziemniaczana, kartacze i kołduny. Będąc nad Wigrami koniecznie trzeba skosztować wędzonej lub smażonej sielawy. Miłośnicy słodyczy z pewnością polubią sękacz – ciasto.
Na zdjęciu: Potasznia i Żyliny. Fot. Wojciech Misiukiewicz. Zdjęcia są własnością Gminy Suwałki.